Dachy - Izolacja dachu nad krokwiami cz. III

Strona główna

Izolacja dachu nad krokwiami cz. III

Gwoździe ukośne powstrzymują przesuw

Korzyści z układania izolacji cieplnej i wodoszczelnej dachu są wielorakie. Bezpieczeństwo takiej konstrukcji zapewnia mocowanie jej gwoździami wbijanymi ukośnie. Metodę tę można stosować również przy naprawie i renowacji starych dachów.

Rysunek 1
Klasyczna izolacja nakrokwiowa z odprowadzeniem sił poprzez kontrłatę na statycznie nośną płatew okapową. To jest droga i trudna konstrukcja.

Rysunek 2
Zasada ukośnego gwoździowania: przesuw pokrycia dachowego nad warstwą ocieplająco-izolacyjną zostaje zatrzymany dzięki dobrze zakotwiczonym gwoździom (śrubom).

Fot. 1. Elementy dachowe ?3w1? musiały tutaj być tak ułożone na krokwiach, by styki były niewidoczne.

Montaż warstwy izolacyjnej na krokwiach z kontrłatami o obciążeniu ściskającym i statycznie nośną płatew okapową jest skomplikowany. (patrz art. I) Rutynowani rzemieślnicy montują wprawdzie standardowe dachy z dużą pewnością siebie, ale zawsze powstaje trudność, gdy parcie ze statycznie nośnych kontrłat nie jest skierowane wprost na płatew okapową. Sytuacja taka zachodzi na przykład przy kominach, fiacetkach i oknach dachowych. Są to wprawdzie rutynowe rozwiązania, ale ich realizacja wymaga dużej biegłości.

Fot. 1b.Elementy dachowe ?3w1? musiały tutaj być tak ułożone na krokwiach, by styki były niewidoczne.

W technice budowlanej poszukuje się wciąż nowych, możliwie prostych rozwiązań takich, które zostaną na szerszą skalę zaakceptowane przez inwestorów. Dotyczy to również nakrokwiowej techniki ociepleń i izolacji dachu. I tu właśnie metoda ukośnego gwoździowania może ułatwić sprawę. Jest ona bardzo prosta.

Rysunek 3
Zasada ukośnego gwoździowania z odprowadzaniem sił rozciągających poprzez gwóźdź na kontrłatę i warstwę ocieplającą.

Specjalny gwóźdź wbijany jest pod kątem 67° przez warstwę ocieplającą i kontrłatę do krokwi. Te ukośnie wbite gwoździe zapobiegają osuwaniu się pokrywy dachowej. Gwoździe lub śruby muszą być wysokiej jakości, atestowane. Pojęcie ?gwoździa? nie jest tu może zbyt trafne. Musi to być bowiem element mocujący o dużej trwałości i wytrzymałości.
Gwóźdź ma tę wadę, że raz źle wbity nie trafi przez warstwę ocieplającą w krokiew i jest stracony. Lepsze są więc śruby. Zapewniają one również lepszą izolację termiczną dachu.

Fot. 2. Dla uzyskania wodoszczelnego dachu pionowe i poziome zakładki muszą być na gorąco zalane bitumem.

Fot. 3 Według szablonu kontrłaty muszą być nawiercone pod kątem 67°
Statyka
Przy izolacji nakrokwiowej przesuw dachu (ciężar własny, śnieg i wiatr) odbywa się ponad warstwą ocieplającą. Dzięki ukośnemu zagwoździowaniu te obciążenia rozkładają się punktowo na całą konstrukcję. Przy tej technice mocowania nie dochodzi więc do jakiejś kumulacji siły przesuwu. Przy ukośnym gwoździowaniu (lub zastosowaniu odpowiednich ukośnych śrub) siły rozciągające przesuwu dachu rozkładają się również na warstwę ocieplającą (rysunek). W ten sposób masa pokrycia dachowego, która mogłaby się przesunąć ponad warstwą izolacyjną do okapu, zostaje zatrzymana. Statycznie można to porównać z saniami, które ? uwiązane na mocnej lince ? nie mogą zjechać z góry. ?Linka? (ukośne gwoździe) przejmuje siły rozciągające. ?Śnieg? (warstwa ocieplająca) obciąża sanki (pokrywa dachu).

Fot. 4. Przez nawiercone w kontrłatach i elementach ocieplających otwory rzemieślnicy wbijają długie gwoździe w krokwie.

Statyka przy zastosowaniu tej techniki nie jest zbyt skomplikowana. Krótki program na dyskietce komputerowej firmy Bierbach objaśnia wszystko, co niezbędne. Obejmuje on również sytuacje przy kominkach, fiacetkach i oknach dachowych. Mając dane o nachyleniu dachu, ciężarze pokrycia dachowego, wysokości kalenicy, odstępach krokwi i na przykład grubości warstwy ocieplającej, można w ciągu kilku sekund obliczyć różne warianty sposobów umocowywania. Rzemieślnik otrzymuje te dane od razu rozpisane na sposoby montażu zależnie od rozmiaru połaci dachowej i odstępów między poszczególnymi elementami jej konstrukcji dla powierzchni, brzegów i narożników. Dane te są równocześnie wskazówką które z elementów mocujących są w tym wypadku najkorzystniejsze.. (BiZI, BiRA, DoBAU). Może to wyglądać na przykład tak: (tab.)
Tabela wykazuje, że gwóźdź BiZI (0,6 gwoździa/m2) jest optymalnym rozwiązaniem. I tutaj kontrłaty muszą być nawiercone. W normalnym zakresie odstęp między umocowaniami powinien wynosić 2,22 m. Te gwoździe muszą być wbite pod kątem 67°. Niezależnie od tego (dodatkowo) brzegi dachu (2 m szerokości) powinny być gwoździowane co 1,44 m, a narożniki co 0,9 m. Gwoździe te obciążone są siłami rozciągającymi (ssanie wiatru) i muszą być prostopadle przybite do powierzchni dachu.

Lekko skośny dach wodoszczelny
W przypadku skomplikowanego pokrycia i tu można zastosować gwoździe ukośne. Na budowie nowego kościoła w Augustfehn niedaleko Oldenburga 12° dach otrzymał nakrokwiowe ocieplenie z izolacją wodoszczelną. Zastosowano tu elementy ?3w1? firmy Unidek, które spełniają trzy funkcje:
? izolacji przeciwwilgociowej (mocna folia aluminiowa);
? warstwy ocieplającej (120 mm styropian łączony na pióro i wpust);
? warstwy spodniej (polimerobitum) z odprowadzaniem wilgoci.

Elementy te rzadko są używane jako widoczna biało-szara podwarstwa, ale tutaj architekci zastosowali takie rozwiązanie. Mają one wymiary 2,4 × 1,0 m i są samonośne (nie obciążone statycznie). Nie wymagają więc ponownego szalowania, ale w czasie montażu między krokwiami nie mogą być obciążone. Przy 80. centymetrowych odstępach między krokwiami, dzięki dużej wytrzymałości elementów i przyjętym rozwiązaniom, osiągnięto bezpieczeństwo i stabilność konstrukcji. Po ułożeniu elementów przekrycia zostało uszczelnione na gorąco bitumem, a na nim umieszczone kontrłaty (4 × 10 cm). Kontrłaty zostały według szablonu nawiercone i przytwierdzone do krokwi specjalnymi ukośnymi gwoździami długości 260 mm. Następnie kontrłaty zostały przykryte 6 mm grubym i 40 cm szerokim paskiem papy bitumicznej.

Fot. 5
Oklejone kontrłaty i warstwa polimerobitumu gwarantują wodoszczelny podkład nawierzchni dachowej.

Podsumowanie
Systemy nakrokwiowego ocieplania i izolowania dachu są łatwiejsze w realizacji i bezpieczniejsze, jeśli zastosuje się ukośne gwoździe lub śruby. Warunkiem jest również użycie odpowiednio mocnych, trwałych i wodoszczelnych elementów pokryciowych. Dowiodła tego również realizacja budowy w Augustfehn.

Gerard Halama
tłumaczenie: mer
Zdjęcia: Unidek