Mechanizacja prac ciesielskich na budowie
W dobie obecnej techniki i technologii stosowanych w budownictwie, użycie drewna litego na elementy nośne w konstrukcjach inżynierskich stropów czy dachów ( fot. 1 ) budynków wymaga zmechanizowania wszelkich prac ręcznych, szczególnie związanych z obróbką drewna więźby dachowej. Dotyczy to takich prac jak powiększanie na grubość i szerokość elementów nośnych oraz ich łączenie w jeden układ konstrukcyjny- więźbę dachową. Konstrukcja więźby dachowej składa się z poszczególnych połączeń konstrukcyjnych takich elementów konstrukcyjnych jak: krokwi, płatew, belek, kleszczy i jętek. By poszczególne elementy konstrukcyjne połączyć ze sobą należy wykonać prawidłowe złącza ciesielskie zgodnie z rysunkiem i sztuką ciesielską. Każde złącze konstrukcyjne musi być wykonane i spasowane dokładnie bez żadnych luzów, ponieważ ma to wpływ na sztywność i stabilność całej więźby dachowej budynku. Szczelność konstrukcyjną można osiągnąć jedynie wówczas, gdy uprzednio wykreśli się obrysy w naturalnej wielkości na elementach łączonych lub użyje się szablonów, wykonanych w skali 1:1 typowych połączeń i dokona się dokładnego ich wycięcia, obróbki piłowania czy frezowania. Wykonanie poszczególnych połączeń konstrukcyjnych wymaga wykonania takich operacji obróbczych jak: cięcia proste, cięcia ukośne pod kątem, różnego rodzaju frezowania o różnych kształtach i grubościach oraz wiercenia otworów na kołki ciesielskie czy śruby metalowe. Prace te jeszcze niedawno były wykonywane ręcznie, przy pomocy ręcznych narzędzi stolarskich. Dziś cieśla może i powinien mieć na wyposażeniu nowoczesne elektronarzędzia, przy pomocy, których może wykonać wszystkie operacje obróbcze, jakie występują przy wykonywaniu więźby dachowej budynku. Potrzeba stosowania tych elektronarzędzi wynika nie tylko z tego, że skracają one czas pracy wykonywania tych operacji, ale obniżają koszty wykonania oraz umożliwiają ich dobre wykonanie, co gwarantuje większą stabilność więźby dachowej w czasie jej użytkowania.
Fot. 1 | Fot. 2 |
Ręczna pilarka tarczowa do prac ciesielskich typ CSP 132 ( fot. 2 ) jest elektronarzędziem wielofunkcyjnym. Wykonuje takie operacje technologiczne jak: piłowanie , frezowanie i struganie. Szczególnie w pracach ciesielskich na budowie, wykonuje takie operacje jak: cięcie belek i kantówek po podwójnym skosie, rozcinanie belek, przewężanie kantówek i krokwi, wykonywanie czopów w belkach oraz ciecie krokwi koszowych i narożnych. Posiada ona silnik elektryczny o mocy 2300 Wat i obroty 2200 na minutę. Poza tym jej elektronika zapewnia regulowany łagodny rozbieg wału obróbczego, regulowaną prędkość obrotową biegu jałowego, stałą liczbę obrotów pod obciążeniem oraz reagujące na temperaturę i pobór mocy zabezpieczenia przed przeciążeniem silnika. Konstrukcja pilarki umożliwia przyłączyć urządzenie do odsysania wiórów i pyłów, co zapewnia dobrą widoczność obrabianego przedmiotu. Parametry pilarki to głębokość piłowania przy 90 stopniach 132 mm, a przy nachyleniu 45 stopni 90 mm. Parametry te są wystarczające do przecięcia na długość belki czy krokwi. Pilarkę można również bez trudu przekształcić, wyposażając ją w dodatkowe oprzyrządowania ( fot. 3 ) tj. w frezarkę do wykonywania różnego rodzaju zaciosów i wycięć ( fot. 3a ). Wielkość tych zaciosów sięga średnicy do 160 mm, szerokości 80 mm i głębokości 38 mm przy nachyleniu 45 stopni. Są to optymalne parametry frezowania i dlatego gwarantują one szerokie zastosowanie tego urządzenia w pracach ciesielskich. Cenną zaletą pilarki jest jej wyposażenie w urządzenie do strugania i wręgowania ( fot. 3b ), które składa się z dwuczęściowego kołpaka ochronnego, osłony wahadłowej i aluminiowej głowicy strugarskiej o średnicy 250 mm. Parametry obróbcze wręgowania i skrawania na grubość wynoszą: głębokość strugania 80 mm, a szerokość 50 mm Pilarka posiada wiele zalet jak: wysoką sprawność obróbczą i zapewnia bezpieczeństwo w czasie pracy, co jest również nie bez znaczenia.
Urządzeniem bardzo cennym w pracach ciesielskich jest również szlifierka „Rustofix” (fot. 4 ). Jest to elektronarzędzie przeznaczone do szlifowania i wygładzania powierzchni belek, krokwi i wykładzin na sufitach i ścianach. Szczególnie nadaje się do przygotowania drewna pod wykończenie rustykalne. Szlifierka posiada silnik elektryczny o mocy 1500 Wat i osiąga obroty 500-2650 i można ją również podłączyć do przyłącza do odsysania pyłu drzewnego. Szlifierka posiada również regulowaną prędkość obrotową, co umożliwia ustalenie obrotów w zależności od obrabianego drewna , jego gatunku, natomiast rodzaj i jakość struktury szlifowanego drewna osiąga się w zależności od zastosowanej szczotki ( LD-85 z drutu stalowego, KB-80 z tworzywa sztucznego z zatopionym ziarnem ściernym i BG-85 z włosia sizalowego ) oraz liczby jej obrotów. Dotychczasowe doświadczenia z korzystania szlifierki utwierdzają w przekonaniu, że dzięki jej parametrom technicznym szlifowane drewno osiąga najwyższe efekty jakościowe i estetyczne. Płaszczyzna drewna wyszlifowana szlifierką nie tylko wykańcza ostatecznie drewno, ale doskonale przygotowuje je do impregnacji, ponieważ otwiera pory drewna i pozwala na głębsze wnikanie środków chemicznych, dając możliwość skuteczniejszego uodpornienia drewna na owady drewna i niszczące grzyby.
W pracach dotyczących połączenia drewna na gwoździe, powinna być stosowana gwoździarka pneumatyczna ( fot. 5 ). Szczególnie dotyczy to takich prac jak łączenie krokwi z jętką na dotyk z dwustronnymi nakładkami, przy oparciu krokwi na płatwie za pomocą siodełka i łączeniu krokwi w kalenicy z nakładkami. Poza tym przy łączeniu poszycia dachowego ( deskowego ) do łat dachowych. Mechaniczne wbijanie gwoździ w drewno przy pomocy pneumatycznych gwoździarek, powoduje minimalne zniszczenie tkanek drewna i zwiększa ich wytrzymałość na wyrwanie. Poza tym zmniejsza się w poważnym stopniu wysiłek dekarza oraz poprawia się dokładność wykonania tej operacji technologicznej, co nie jest bez znaczenia.
Fot. 4 | Fot. 5 |
Zastosowanie przedstawionych elektronarzędzi w pracach ciesielskich na budowie, szczególnie w wykonawstwie więźby dachowej, daje duże możliwości zmechanizowania tych uciążliwych prac ręcznych oraz wykonania ich dokładniej i zmniejsza wysiłek ludzki oraz koszty wykonania. Dlatego wszędzie jeszcze tam, gdzie z wielu względów nie stosuje się tych narzędzi, należy wreszcie sięgnąć do tych nowości technicznych, jakie stawia do dyspozycji dzisiejszy postęp techniczny i nauka w technologiach budowania domów.
INŻ. ZBIGNIEW GĘSIŃSKI
Foto. Autora i firmy „Protool”i „Festool”
|