Wydarzenia i nowości Konstrukcje       Publikacje       Producenci Dachy skośne       Publikacje       Producenci Dachy płaskie       Publikacje       Producenci Pokrycia dachowe       Pokrycia ceramiczne             Publikacje             Producenci       Pokrycia cementowe             Publikacje             Producenci       Pokrycia blaszane             Publikacje             Producenci       Papy             Publikacje             Producenci       Gonty bitumiczne             Publikacje             Producenci       Łupek             Publikacje             Producenci       Płyty dachowe             Publikacje             Producenci       Inne             Publikacje             Producenci Dachy zielone       Publikacje       Producenci Dachy odwrócone       Publikacje       Producenci Okno w dachu       Publikacje       Producenci Folie dachowe       Publikacje       Producenci Ocieplenia dachów skośnych       Publikacje       Producenci Ocieplenia dachów płaskich       Publikacje       Producenci Akcesoria dachowe       Publikacje       Producenci Kominy       Publikacje       Producenci Rynny i odwodnienia       Publikacje       Producenci Ochrona odgromowa       Publikacje       Producenci Renowacja       Publikacje       Producenci Chemia budowlana       Publikacje       Producenci Maszyny i narzędzia       Publikacje       Producenci Obróbki blacharskie       Publikacje       Producenci Poddasza       Publikacje       Producenci Wentylacja dachów       Publikacje       Producenci Dom energooszczędny       Publikacje       Producenci Proekologiczne budowanie       Publikacje       Producenci Instrukcje Poradnik       Publikacje       Producenci Dylematy Inne TV Dachy Forum szkół Dla dekarzy       Z życia PSD       Szkolenia Budownictwo w statystykach BHP na budowie Rzeczoznawcy Organizacje branżowe Targi Wydawnictwa Konkursy i szkolenia Kontakt

  Strona główna
 

 

Pobierz odtwarzacz Adobe Flash Player

Stropodachy

Stropodach jest przegrodą płaską lub o określonej krzywiźnie, zamykającą budynek od góry, na najwyższej kondygnacji, spełniającą dzięki swej konstrukcji, jednocześnie rolę stropu i dachu, pod względem konstrukcyjnym i funkcjonalnym. Mając na uwadze podaną wyżej definicję, która łączy funkcję stropu i dachu w jedno, porównajmy kolejno definicję obu tych ustrojów.

Strop to pozioma przegroda płaska rozdzielająca poszczególne kondygnacje budynku i przenosząca na ściany, oprócz ciężaru własnego, także obciążenia użytkowe, stanowiąc równocześnie poziome stężenie jego konstrukcji. Dach to górne, płaskie lub krzywiznowe, przekrycie budynku, osłaniające jego wnętrze przed opadami atmosferycznymi, słońcem i wiatrem. Składa się z konstrukcji nośnej i pokrycia. Między ostatnim stropem a dachem znajduje się strych, który stanowi poddasze użytkowe przeznaczone do celów gospodarczych lub przystosowane bywa do celów mieszkalnych. Z przytoczonych definicji wynikają zadania stropodachu, które szczegółowo omówimy w dalszej części.

Stropodachy, w nieco innej formie i rozwiązaniach materiałowych niż współczesne, znane były od dawna jako tarasy, które w naszej strefie klimatycznej nie były zbyt popularne. W wieku XIX i XX rozwój przemysłu i związany z nim rozwój budownictwa, wymusiły stosowanie tej konstrukcji. Popularne rozwiązania dachu, który stanowił oddzielną konstrukcję niezależną od stropów, oddzieloną od nich przestrzenią poddasza, w budynkach o bardziej rozbudowanym rzucie i zróżnicowanej pod względem plastycznym bryle, przy budowie obiektów przemysłowych o większych rozpiętościach i wielkościach, nie nadawały się. Wykorzystując rozpowszechnione już szczelne materiały bitumiczne, wymagające minimalnych spadków, zaczęto konstruować dachy płaskie. To z kolei nasunęło myśl wykorzystania ich jako tarasów o różnorakim przeznaczeniu, ogrodów, parkingów itp. Te z pozoru oszczędnościowe tendencje, doprowadziły do złączenia stropu i dachu jeden ustrój budowlany znany jako stropodach, eliminując zupełnie z budynku poddasze (strych), który uznany został jako zbędny przeżytek.

Strop najwyższej kondygnacji zapewniać powinien odpowiednią ciepłochronność, zaś dach zabezpiecza budynek od wpływów atmosferycznych. Ciepłochronność stropu, przy właściwych rozwiązaniach materiałowych i konstrukcyjnych jest oczywista, dach jest ochroną od wpływów atmosferycznych odprowadzając wodę, osłaniając od wiatru i słońca. Jednak należy dokonać analizy roli dachu w zabezpieczeniu od śniegu. Na tradycyjnym dachu nad strychem śnieg zalega dotąd, aż pod wpływem temperatury zewnętrznej nie zacznie topnieć, po czym jako woda odprowadzany jest rynnami i rurami spustowymi. Ten naturalny przebieg topnienia śniegu ma miejsce, gdy temperatura zewnętrzna warstwy pokrycia dachowego jest prawie taka sama jak powietrza zewnętrznego a temperatura powietrza na strychu też niewiele różni się od temperatury powietrza zewnętrznego. Jeżeli nie ma strychu, to śnieg leżący na stropodachu, przez który dyfunduje strumień ciepła, pod jego wpływem topnieje. Rezultatem tego jest zamarzanie rynien i rur spustowych, tworzenie sopli na okapie itp. To jedna z ujemnych cech stropodachu. Druga to problemy związane z dyfuzją pary wodnej, jej kondensacją, odprowadzaniem względnie wysychaniem. Ważnym jest zapewnienie odpowiedniego spadku i odprowadzenia wód opadowych, a gdy stropodach chcemy wykorzystywać jako taras pokrycie przeciwwodne zabezpieczyć należy od uszkodzeń zewnętrznych, mechanicznych a jednocześnie stworzyć warunki potrzebne do przebywania ludzi.

Poza wadami, zastrzeżeniami, trudnościami realizacyjnymi i innymi, które stwarzają, stropodachy mają zalety będące przyczyną ich stosowania. Istotnymi korzyściami, które powodują stosowanie stropodachu to:

1. Obniżenie konstrukcji dachu i budynku.

2. Przy małym spadku, zmniejszenie powierzchni krycia.

3. Likwidacja zbędnego strychu i możliwość wykorzystania powierzchni dachu do celów użytkowych (taras, parking, ogród itp.).

Ponieważ poza tymi uwagami i zastrzeżeniami można spotkać się z innymi niemniej ważnymi natury technicznej, architektoniczno-estetycznej, należy zatem projektując stropodach, dobrze zastanowić się nad wyborem rozwiązania i jego wykonaniem.

Złożoność konstrukcji i rozwiązań materiałowych stropodachu wynika z jego wielu funkcji i zadań jakie ma do spełnienia, stąd różne konstrukcje przyporządkowane różnorakim funkcjom budynku czy pomieszczeniom, które nakrywają. Najważniejszym kryterium decydującym o rodzaju zastosowanego stropodachu to parametry mikroklimatu wnętrza, związana z tym możliwość kondensacji i sposób odprowadzania wilgoci z jego wnętrza. Przyjmując takie kryteria podziału można wyróżnić stropodachy pełne i dwudzielne wentylowane. Wśród stropodachów pełnych rozróżniamy z kolei:

• Stropodach pełny tradycyjny o warstwach przylegających do siebie,

• Stropodach pełny o warstwach odwróconych,

• Stropodach pełny odpowietrzany,

• Stropodach pełny kanalikowy,

• Stropodach pełny szczelinowy.

Stropodach, niezależnie, do jakiej grupy go zakwalifikujemy, składać się musi z konstrukcji nośnej, którą może być strop, warstwy izolacji termicznej oraz pokrycia wodoszczelnego z podkładem. Układ taki ulega modyfikacji i zmianom, staje się bardziej złożony w zależności od typu oraz zastosowań stropodachu. (Rys. 1).

Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że najwłaściwszym rozwiązaniem jest stworzenie wentylowanej przestrzeni powietrznej między warstwą izolacji termicznej a pokrycia wodoszczelnego. Ruch powietrza powinien być zapewniony przez wykonanie otworów wentylacyjnych. Takie rozwiązanie jest jakby stworzeniem szczątkowego poddasza o tyle od niego gorszym, że nie można tam wejść i sprawdzić szczelności pokrycia, miejsca powstawania zacieków, itp. Ten rodzaj stropodachu nazywamy dwudzielnym wentylowanym, którego podstawową cechą jest to, że nad warstwą izolacji termicznej znajduje się niska wentylowana przestrzeń powietrzna. W zależności od zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych rozróżnia się stropodachy dwudzielne z konstrukcją pokrycia dachowego opartą na stropie i stropodachy ze stropem podwieszonym do konstrukcji dachu. (Rys. 2).

Stropodachy pełne, wymienione wyżej, to takie, w których warstwy przylegają do siebie i nie ma lub są w nich kanaliki, szczeliny lub inne systemy umożliwiające odprowadzenie pary względnie kondensatu.

 - Stropodachy
 - Stropodachy

Rys. 1 i 2

Projektując stropodachy dla budynków o konkretnym przeznaczeniu, należy sprawdzić, czy spełnią one wymagania użytkowe. Zastosowane materiały, izolacyjność termiczna, kolejność warstw powinny być tak dobrane, by stropodach nie był narażony na zawilgocenie wskutek kondensacji pary wodnej a wilgoć mogła wysychać. Wysychanie wilgoci technologicznej, zawilgocenie wilgocią kondensacyjną na powierzchni bądź we wnętrzu stropodachu, zależą głównie od wilgotności powietrza w pomieszczeniach pod stropodachem. W pomieszczeniach suchych, gdzie prężność pary wodnej w powietrzu nie przekracza 1100 Pa wszystkie rodzaje stropodachów zachowują się poprawnie. Przy wzroście parametrów wilgotnościowych powietrza stropodach narażony jest na zawilgocenie.

Oceniając warunki wilgotnościowe wnętrza, a tym samym przydatność wybranego rodzaju stropodachu, trzeba brać pod uwagę ciśnienie pary wodnej w powietrzu, jak też wilgotność względną powietrza. Ważnym parametrem powietrza jest jego temperatura; dopiero ocena wszystkich trzech wielkości pozwoli określić wpływ na warunki wilgotnościowe przegrody, czy wystąpi kondensacja i gdzie, jaki będzie jej zasięg? Istotnym jest dobór rodzaju stropodachu do panującego mikroklimatu wnętrza.

Tab. 1. Wilgotność powietrza w zależności od przeznaczenia pomieszczeń.

Lp.

Przeznaczenie pomieszczeń

Temperatura [°C]

Wilgotność względna powietrza [%]

Ciśnienie pary wodnej w pomieszczeniu [Pa]

Klasyfikacja pomieszczeń

1

2

3

4

5

6

1

Kotłownie, hale pieców, koksownie

>23

>40

>1060

Suche

2

Siłownie, odlewnie

>23

40–60

1060–1600

Średnio wilgotne

3

Bielarnie, farbiarnie, pralnie, kryte pływalnie, hale papierni, garbarni, rzeźnie itp.

>23

60–75

1600–2130

Wilgotne

4

Biura, szkoły, sale widowiskowe, pomieszczenia handlowe, budynki z suchą produkcją

18–23

>45

<1060

Suche

5

Pomieszczenia mieszkalne

18–22

45–60

1080–1330

Średnio wilgotne

6

Kuchnie, pomieszczenia sanitarne, mleczarnie, niektóre obiekty przemysłu włókienniczego

28–22

60–75

1331–1865

Wilgotne

7

Umywalnie, naparzalnie, różne obiekty z mokrą produkcją

28–22

>75

1600–2400

Mokre

8

Hale montażowe i obróbki mechanicznej

12–16

<50

<933

Suche

9

Różne obiekty przemysłowe

12–16

50–75

933–1330

Średnio wilgotne

10

Budynki inwentarskie, betoniarnie itp.

12–16

>75

1060–1600

Wilgotne

11

Magazyny, garaże

<8

<50

<533

Suche

12

Obiekty różne

<8

50–70

<800

Średnio wilgotne

13

Przechowywalnie produktów rolnych

<8

>75

<1600

Wilgotne

W tab. 1 podano trzy podstawowe parametry powietrza w zależności od przeznaczenia pomieszczenia. Znajomość ich z kolei pozwoli ocenić przydatność określonego typu stropodachu do przykrycia pomieszczenia.

Przez stropodach, tak jak przez każdą przegrodę, dyfunduje strumień ciepła i pary wodnej. Powinny być, zatem spełnione wymagania izolacyjności cieplnej oraz warunki, aby na powierzchni wewnętrznej i we wnętrzu stropodachu nie wykraplała się para wodna. Im wyższa jest wilgotność powietrza, im większa jest gęstość dyfundującego strumienia pary wodnej, tym większa musi być izolacyjność cieplna. Trzeba sprawdzić czy potrzebna jest paroizolacja i w tym celu należy wykonać obliczenia cieplno-wilgotnościowe, które jednak nie zawsze okazują się miarodajne, należy więc brać pod uwagę dotychczasowe doświadczenia i kierować się pewnymi zasadami, które określone będą w dalszej części artykułu.

Przy ciśnieniu pary wodnej w powietrzu mniejszym od 1200 Pa, nad pomieszczeniem mogą być stosowane stropodachy pełne tradycyjne o warstwach przylegających do siebie, bez paroizolacji. Gdy wykonane są poprawnie dobrze spełniają swoją funkcję i okazują się rozwiązaniami tanimi.

Przy ciśnieniu pary wodnej w powietrzu w granicach 1200÷1600 Pa, można również zastosować nad pomieszczeniem stropodach pełny, ale z warstwą odpowietrzającą. Konieczność zastosowania paroizolacji powinna wynikać z obliczeń. Jeżeli obawiamy się zamknięcia wilgoci technologicznej w stropodachu lepiej z paroizolacji zrezygnować.

Przy ciśnieniu pary wodnej w powietrzu ponad 1600 Pa stropodachy powinny być konstruowane jako odpowietrzany a najlepiej wentylowany. Stosowanie paroizolacji w tych stropodachach, jej rodzaj zależą od oporu dyfuzyjnego pozostałych warstw (konstrukcyjnej i ocieplającej).

Nad pomieszczeniami mokrymi, przy ciśnieniu pary wodnej ponad 2150 Pa stropodachy powinny być dwudzielne wentylowane. Gdy wykonanie takiej konstrukcji jest niemożliwe można zastosować stropodach odpowietrzany z odpowiednią paroizolacją. Zastosowanie stropodachu pełnego nad takim pomieszczeniem jest niewskazane.

Stropodachy pełne mimo swoich wad znajdują szerokie zastosowanie gdyż należą do rozwiązań tanich, nie podnoszą zbytnio wysokości budynku, można je wykonywać od poziomych i płaskich do stromych i krzywiznowych. Chętnie są stosowane w budownictwie przemysłowym gdzie strome spadki dachu uzyskuje się przez stosowanie różnorakich konstrukcji, jak kratownice, łupiny, kopuły itp.

Stropodach pełny, tradycyjny o warstwach przylegających do siebie nie posiada żadnych szczelin, kanalików, bądź pustek, którymi mogłaby być odprowadzana para wodna. Na konstrukcji nośnej układana jest warstwa termoizolacji, na niej przy (miękkim materiale termoizolacyjnym) ułożona jest warstwa podłoża pod pokrycie, najczęściej papowe.

Stropodach pełny o warstwach odwróconych to stropodach, w którym warstwa izolacji termicznej znajduje się na pokryciu wodoszczelnym, obie te warstwy muszą być dociśnięte warstwą obciążenia, którą najczęściej jest żwir. Schematyczny układ warstw w takim stropodachu pokazano na rys. 2 b.

W stropodachu pełnym odpowietrzanym znajduje się specjalna warstwa zapobiegająca wzrostowi ciśnienia powietrza i pary wodnej pod pokryciem papowym. Dzięki temu nie powstają pod nią pęcherze wypełnione mieszaniną powietrza pary wodnej, jak też samej wody.

Stropodachy szczelinowe i kanalikowe posiadają nad warstwą izolacji termicznej system szczelin lub kanalików, który wentyluje stropodach i odprowadza parę wodną na zewnątrz, dzięki czemu chroniony jest przed zawilgoceniem.

 - Stropodachy

Rys. 3

Niezależnie od podanych kryteriów ciśnienia pary wodnej w powietrzu o zastosowaniu określonego typu stropodachu decydują też inne czynniki i zasady. W budynkach mieszkalnych zalecane są stropodachy wentylowane dwudzielne, które są najlepsze ze względu na ochronę przed wilgocią kondensacyjną, chronią też skutecznie przed przegrzaniem w okresie upałów. W eksploatacji wyróżniają się trwałością.

Nad pomieszczeniami bardzo wilgotnymi stropodachy powinny być wentylowane, gdy jest to niemożliwe, dopuszczalne jest stosowanie stropodachu odpowietrzanego, ale wspomóc go trzeba paroizolacją, która zmniejszy gęstość dyfundującego strumienia pary wodnej. Stropodach pełny w takich przypadkach nie powinien być stosowany.

Istotnymi w stropodachu są rozwiązania materiałowe; np. nie należy w przypadkach dużej wilgotności stosować przekryć ze zbrojonych betonów lekkich. Niekiedy o przyjętym rozwiązaniu decydują również wymagania akustyczne; wówczas stropodach powinien mieć konstrukcję umożliwiającą wykonanie ustrojów dźwiękochronnych. Często przez stropodach oświetlamy światłem naturalnym przekryte pomieszczenia, co wymaga wykonania w nim świetlików, okien połaciowych itp.

Stropodachy ze względu na swą specyfikę wymagają starannego wykonania dylatacji i zabezpieczeń przed ruchami termicznymi, odwodnienia i pokrycia a często niekonwencjonalnych rozwiązań materiałowych. Te i inne problemy dotyczące rozwiązań stropodachów będą tematem dalszych artykułów.

dr inż. Lesław Macieik
Politechnika Koszalińska

Rys. 1. Schemat układu warstw w stropodachu. 1 – strop, 2 – izolacja termiczna, 3 – pokrycie dachowe z warstwą podkładu.

Rys. 2. Stropodachy dwudzielne. A – z dachem opartym na stropie, B – ze stropem podwieszonym do konstrukcji dachu.

Rys. 3. Rodzaje stropodachów pełnych. A – stropodach z warstwą betonową na warstwie termoizolacji, B – stropodach odpowietrzany, C – stropodach kanalikowy.

 
 
do góry



Nasze portale



Partnerzy

  Kontakt